Tarihin Öğrettiği: Serbest Ticaret Öncesi Korumacılık

 

'' İngiltere, korumacılığa dayandı ve bunu aşırı biçimde uyguladı ve tatmin edici sonuçlara ulaştı. Ancak iki yüzyıllık korumacılık döneminden sonra serbest ticareti benimsedi, zira onun için korumacılığın artık bir yararı kalmamıştı. Evet baylar, ben de ülkemin konumundan hareketle diyebilirim ki, iki yüzyıldan az bir zamanda korumacılıktan beklenen yararı sağladığında ABD de serbest ticareti benimseyecektir.''

Ulysses Grant*

Çoğunlukla, laissez-faire doktrinlerinin entellektüel kaynağı olan ve tarihlerinin belirli dönemlerinde serbest ticareti uygulamış ve ateşli savunucusu olmuş şimdinin gelişmiş ülkelerinin, etkin devlet müdahalelerinden uzaklaştıkları ölçüde kalkındıkları düşünülür. Ancak bu düşünüş, tarihsel ve ampirik temellerden yoksundur. Zira tarih bize göstermiştir ki, bir süper güç serbest ticaret uygulayıcısı ve savunucusu olmadan önce, sıkı devlet müdahalesi-korumacılık döneminden geçmiştir.

Serbest ticaretinin en ateşli savunuculuğunu yapmış Britanya belki de, bu düşünüşün yanlışlığının en bariz örneğidir. 1600'den önce ham yün ihracatına ve Hollanda'ya gerçekleştirdiği yünlü giysi ihracatına bağımlı, Avrupa'dan teknoloji ithal eden Britanya'da dönemin hükümdarlarının ülkesinde yaşayanların tüketim eğilimlerini etkilemek için sadece İngiltere malı giysiler giymesi, öte yandan ham yün ticaretinin merkezileştirilip, yünlü giysilerin ithalatının yasaklanması Britanya'nın nasıl kalkındığına dair fikir vermesi açısından önemlidir.

Bir başka örnek olarak VII.Henry dönemi gösterilebilir. Bu dönemde başlatılan, modern bebek sanayi koruması stratejisi ve bunun sonucunda Britanya'nın on sekizinci yüzyıl boyunca ihracat gelirlerinin neredeyse yarısını oluşturan bu korunan sanayiler olmasaydı, Britanya'da Sanayi Devrimi'nin gerçekleşmesi imkansız değilse de çok güçleşirdi.

Ne zaman ki, korumacılığın tatmin edici sonuçlarının ardından Britanya hegemonyasını ilan etti, o zaman serbest ticaretin kerametleri bu ülke tarafınca dünyaya sunuldu. Tıpkı şimdilerin serbest ticaret savunuculuğuna soyunmuş ABD'de olduğu gibi.

--------
*Ulysses Grant, 1868-1876 yılları ABD başkanıdır.